فرونشاندن آتش سوزی

Put out a Fire

چطور می توان آتش سوزی را فرونشاند؟

اگر در جایی که آتش سوزی روی داده، آتش نشانی برپا گردیده، باید دانست که هنگام خطر آتش سوزی

چگونه آتش نشانی را آگاه ساخت. کوتاهی در آگاه کردن اداره ی آتش نشانی بیشتر وقتها سبب می شود که

:آتش سوزی دامنه پیدا کند و خاموش کردن آن دشوار شود. پس

باید همیشه شماره ی تلفن آتش نشانی محل را در کنار تلفن و در دسترس باشد

تمام آتش سوزی های بزرگ از یک آتش سوزی کوچک شروع می شوند. اگر بتوان همین آتش سوزی های

.کوچک را خاموش کرد، از آسیب و زیان های فراوان هم می توان پیشگیری کرد

در بیشتر ساختمان ها ابزاری باید وجود داشته باشند که با کمک آنها بتوان آتش سوزی های کوچک را

.خاموش کرد. این ابزار ممکن است سطل های آب و شن و یا کپسول های آتش نشانی باشد

کپسول های آتش نشانی فواره ای از آب، کف و یا گاز بیرون می دهند که هر آتشی را می پوشاند و آن را

.خاموش می کند

بسیاری از کارخانه ها، فروشگاه های بزرگ و ساختمان های اداری بزرگ یک سیستم مخصوص آبپاش

دارند. بطوری که در سقف هر اتاق یک لوله ی آب نصب شده است. شیر این لوله، توپی  مخصوصی دارد

که در اثر گرمای زیاد ذوب می شود. اگر در این اتاق آتش سوزی روی بدهد، گرمای ناشی از آن، توپی

.شیرهای آب را ذوب می کند و در نتیجه آب از سقف بر روی آتش فرومی ریزد

برای فرونشاندن آتش سوزی بنا بر نوع سوخت / ماده سوختنی راه های گوناگونی به کار برده می شود

:که معمول ترین آنها به قرار زیر است

 ،معمولی ترین راه برای فرونشاندن آتش، پاشیدن آب است. زیرا آب و بخاری که از آن به دست می آید – *

.ماده های سوختنی را سرد می کند تا دمای آنها به زیر دمای سوختنشان برسد

از این رو، آتش نشانان / مأموران آتش نشانی نیز، آتش سوزی ها را با سرد کردن آن به وسیله پاشیدن آب

فرومی نشانند. اما هرگز نباید آب بر روی آتش بنزین یا نفت ریخته شود، زیرا بنزین و نفت بر روی آب شناور

.خواهند شد و آتش، بدون آنکه خاموش شود، گسترش می یابد

چطور می توان آتش سوزی از بنزین را فرونشاند؟

 بطور که دانسته شده، برای خاموش کردن آتش سوزی که از آتش گرفتن بنزین پدید آمده، نباید از پاشیدن آب

.استفاده کرد، زیرا آب که روان می شود، باعث گسترش آتش سوزی می گردد

:آزمایش و تجربه

:چیزهای مورد نیاز آزمایش

یک ماهی تابه – *

یک صفحه عایق – **

یک نعلبکی – ***

مقداری نفت – ****

مقداری آب – *****

کبریت یا تراشه ی چوب روشن – ******

:روش آزمایش

نخست ماهیتابه را روی صفحه ی عایق گذاشته و سپس نعلبکی هم درون آن قرار داده شود. مقداری از نفت

.را درون نعلبکی ریخته و با دقت آتش زده شود

.بعد مقداری از آب را روی آتش ریخته تا نعلبکی پُر گردد. مشاهده ی گردد که آتش تمام نعلبکی را فرامی گیرد

زیرا نفت آتش گرفته روی آب قرار می گیرد و در نتیجه آتش آن گسترش یافته و تمام روی نعلبکی را گرفته

:و به سوختن ادامه می دهد. پس

هرگز نباید بنزین و نفت را با پاشیدن آب خاموش کرد

از این رو، اگر آتش سوزی ناشی از بنزین، نفت و مانند آنها کوچک باشد، باید با ریختن شن، ماسه و خاک

.مانع رسیدن اکسیژن به آن شد تا خاموش شود. گاهی نیز برای این منظور از ماده های پشمی استفاده می شود

اما اگر آتش سوزی ناشی از بنزین، نفت و مانند آنها بزرگ باشد، باید از کف گاز دی اکسید کربن استفاده

می کنند، زیرا کف روی آتش را می پوشاند و از رسیدن اکسیژن به ماده سوختنی – بنزین یا نفت – جلوگیری

.می کند و از ادامه سوختن بنزین و به وجود آمدن آتش جلوگیری می کند

چطور می توان آتش سوزی از برق را فرونشاند؟

 برای خاموش کردن آتش سوزی از برق هم نباید هرگز از آب استفاده کرد، زیرا جریان برق می تواند از آب

بگذرد و کسی را که آتش را خاموش می کند، دچار برق گرفتگی کند. از این رو، باز هم باید از کف گاز دی

.اکسید کربن استفاده می کنند تا از رسیدن اکسیژن به ماده سوختنی جلوگیری کنند

چطور می توان آتش سوزی از گاز چاه نفت را فرونشاند؟

.بعضی از آتش سوزی ها آنقدر بزرگ و شدید هستند که نمی توان آنها را با روش های معمولی مهار کرد

.یکی از بدترین نوع آتش سوزی ها، آتش سوزی گاز در چاه نفت است

در این نوع آتش سوزی، شعله های گاز از میان مجرای مته ی حفاری به خارج زبانه می کشد. تنها راه

خاموش کردن این آتش سوزی این است که مجرای منه را منفجر کنند تا از خروج گاز جلوگیری شود. برای

این کار،  مأموران آتش نشانی باید ماده های نفجره را به درون آتش ببرند. بنابراین، لباس های مخصوص

.ضد آتش که از جنس پنبه ی نسوز است، می پوشند تا خود را در برابر آتش نگه داری کنند

چطور می توان آتش سوزی در جنگل را فرونشاند؟

مقابله با آتش سوزی های جنگل هم بسیار سخت است. جنگلبانان باید همیشه مراقب آتش سوزی در جنگل

.باشند و از پیشروی آن جلوگیری کنند

بیشتر آتش سوزی ها در میان جنگل های انبوه اتفاق می افتد که هیچ راه ارتباطی و هیچ آبی در آن جا وجود

ندارد. در این گونه موردها از هواپیما استفاده می شود تا مخلوطی از آب و ماده های شیمیایی را از هوا بر

.روی آتش بپاشند

در صورت نیاز، مأموران آتش نشانی را با جتر نجات در منطقه ی آتش سوزی فرود می آورند. آنان در

پیرامون منطقه ی آتش سوزی یک خط آتش بُر درست می کنند تا از پیشروی آتش جلوگیری شود. برای این

،منظور، درخت های اطراف منطقه ی آتش را قطع می کنند. به این ترتیب، آتش سوزی در همین خط بازمی ایستد

.زیرا در آن جا هیچ چیزی / درختی برای سوختن وجود ندارد

چطور دی اکسید کربن آتش را خاموش می کند؟

.دی اکسید کربن را می توان برای فرونشاندن هر گونه آتشی به کار برد

:آزمایش و تجربه

:چیزهای مورد نیاز آزمایش

مقداری جوش شیرین – *

مقداری سرکه – **

مقداری آب – ***

یک شمع روشن – ****

:روش آزمایش

 سه قاشق از جوش شیرین درون ظرف آب حل شود و سپس یک چهارم / ربع فنجان از سرکه به آن افزوده

می شود. مشاهده می شود کهگاز دی اکسید کربن فضای خالی ظرف را می گیرد. حال اگر شمع روشن با یک

:مفتول سیمی به درون ظرف فرو برده شود، مشاهده می شود که شمع خاموش می گردد. پس

دی اکسید کربن سبب خاموش شدن آتش می گردد

،این ماده ی شیمیایی بخصوص برای خاموش کردن آتش های بنزین، نفت و برق مناسب است. از این رو

بعضی از انواع آتش خاموش کن ها دارای دی اکسید کربن مایع هستند که وقتی دریچه ی آتش خاموش کن

باز می شود، دی اکسید کربن مایع از آن بیرون می جهد و بخشی از آن تبخیر می شود. دی اکسید کربن با

سرد کردن ماده ها تا زیر دمای سوختن آنها و پیشگیری از رسیدن اکسیژن به آنها، سبب فرونشاندن آتش

.می شود

چطور تترا کلرید کربن آتش را خاموش می کند؟

تترا کلرید کربن برای خاموش کردن آتش های نفت و برق مناسب است. از این رو، بعضی از انواع آتش

خاموش کن ها دارای تترا کلرید کربن مایع هستند که چون گرم گردد، به سرعت بخار می شود. این بخار از

هوا سنگین تر است و در نتیجه بر روی ماده هایی که می سوزند، می نشیند و نمی گذارد که اکسیژن به آنها

.برسد. اما این بخار نباید تنفس شود، زیرا سمّی است

:جستار پیوسته پیشین

:جستار پیوسته پسین