پیشگیری از تغییر شیمیایی

Prevention of Chemical Change

چطور می توان از تغییر شیمیایی پیشگیری کرد؟

:پیشگیری از تغییر شیمیایی بستگی به روش های تغییر شیمیایی دارد که مهم ترین آنها به قرار زیر است

برخورد ماده ها – *

.بعضی از تغییرهای شیمیایی ماده ها، از برخورد آنها با یکدیگر پدید می آید

پس در این صورت باید برای پیشگیری از این گونه تغییر شیمیایی، از برخورد این ماده ها با یکدیگر

.پیشگیری شود

.از این رو، هیچ درست نیست که چیزهای شیمیایی را که خوب شناخته نشده اند، با هم مخلوط گردند

:آزمایش و تجربه – ۱

:چیزهای مورد نیاز آزمایش

یک میخ آهنی – *

مقداری رنگ روغنی – **

اسفنج نمدار / مرطوب – ***

شیشه دهان گشاد – ****

:روش آزمایش

.میخ آهنی فقط تا نیمه در رنگ روغنی فرو برده شود

.سپس میخ آهنی و اسفنج مرطوب در شیشه دهان گشاد قرار داده و در آن بسته شود

پس از چند روز مشاهده می شود که آن بخش از میخ که رنگ نخورده زنگ می زند و به رنگ دیگری

درمی آید. زیرا هنگامی که هوای مرطوب از اسفنج به آهن می رسد و اکسیژن آن با آهن ترکیب شیمیایی

.پیدا می کند و ماده تازه ای به نام اکسید آهن پدید می آید که به صورت زنگ بر روی آهن پدیدار می گردد

از این رو، برای پیشگیری از زنگ زدن، باید آهن را با ماده ای بپوشانند که از رسیدن اکسیژن هوا به آن

پیشگیری کند. البته خود این ماده نباید سبب تغییر شیمیایی آهن به گونه ای دیگر شود. مانند رنگ روغنی

که هم از رسیدن اکسیژن به آهن پیشگیری می کند و هم خود سبب تغییر شیمیایی آهن به گونه ای دیگر

.نمی شود

حل شدن ماده ها – **

بعضی از تغییرهای شیمیایی ماده ها، با حل شدن آنها پدید می آید. در چنین موردهایی ممکن است ماده ها با

.هم برخورد داشته باشند، ولی تا مایعی به آنها افزوده نشود، هیچ تغییر شیمیایی روی نمی دهد

.پس در این صورت باید برای پیشگیری از این گونه تغییر شیمیایی، از حل شدن آنها  پیشگیری شود

.از این رو، باید آنها را همیشه خشک نگه داشت

:آزمایش و تجربه – ۲

:چیزهای مورد نیاز آزمایش

مقداری اسید سیتریک / جوهر لیمو – *

مقداری بی کربنات سُدیم / جوش شیرین – **

مقداری آب در یک ظرف – ***

یک بشقاب – ****

:روش آزمایش

نخست به اندازه ی نصف قاشق چایخوری از بلورهای اسید سیتریک و جوش شیرین در بشقاب که کاملاً

خشک است، با یکدیگر مخلوط گردند. مشاهده می گردد که هیچ گونه تغییر شیمیایی روی نمی دهد و

.ماده ی دیگری پدید نمی آید

سپس این مخلوط، درون ظرف آب ریخته شود. مشاهده می گردد که گاز دی اکسید کربن پدید می آید که

نمایانگر تغییر شیمیایی می باشد، زیرا با حل شدن اسید سیتریک و جوش شیرین در آب، ماده ی دیگری

.که همان گاز دی اکسید کربن بوده، پدید آمده است

گرم شدن ماده ها – ***

.بعضی از تغییرهای شیمیایی ماده ها، با گرم شدن آنها پدید می آید

.پس در این صورت باید برای پیشگیری از این گونه تغییر شیمیایی، از گرم شدن آنها  پیشگیری شود

.از این رو، باید آنها را همیشه در جای سرد نگه داشت

:آزمایش و تجربه – ۳

:چیزهای مورد نیاز آزمایش

چوب کبریت – *

سطح زبر / سمباده – **

جسم داغ / بخاری – ***

:روش آزمایش

 .ماده ی سر چوب کبریت به خودی خود آتش نمی گیرد، مگر اینکه به اندازه ی کافی گرم گردد

– از این رو، برای گرم کردن سر چوب کبریت یک راه این است که آن را به روی سطح زبری – مانند سمباده

کشیده شود تا اصطکاک بین سر چوب کبریت و سطح زبر گرما پدید آورد. این گرما سبب می شود که ماده ی

سر چوب کبریت با اکسیژن هوا ترکیب شیمیایی پیدا کرده و بسوزد. اما ممکن است این گرمای مورد نیاز، از

راه نزدیک کردن سر چوب کبریت به یک جسم داغ – مانند بخاری روشن و داغ – نیز  به دست آید و سر

.چوب کبریت آتش گرفته و روشن گردد

روشنایی / نور دیدن ماده ها – ****

.بعضی از تغییرهای شیمیایی ماده ها، با روشنایی / نور دیدن آنها پدید می آید

پس در این صورت باید برای پیشگیری از این گونه تغییر شیمیایی، از روشنایی / نور دیدن آنها  پیشگیری

.شود. از این رو، باید آنها را همیشه در جایی به دور از روشنایی / تاریک نگه داشت

:آزمایش و تجربه – ۴

:چیزهای مورد نیاز آزمایش

نیترات نقره – *

مقداری آب – **

دو ظرف شیشه ای – ***

:روش آزمایش

.نخست نیترات نقره در آب ریخته شود

سپس نیمی از محلول را در یکی از دو شیشه ریخته و در جای تاریکی قرار داده شود. نیمی دیگر را نیز در

شیشه دیگر ریخته و در روشنایی زیاد – مانند نور آفتاب – گذاشته شود. پس از مدتی مشاهده می گردد که

.آن محلول نیترات نقره ای که در روشنایی زیاد / نور آفتاب قرار داشته، به رنگ تیره درمی آید

:جستار پیوسته پیشین