نگهداشت سوخت
(صرفه جویی در سوخت)
Conservation of Fuel
بطوری که دانسته شده، بیشترین انرژی گرمایی که انسان فراهم می کند، با به کارگیری گونه های مختلف
ماده های سوختنی / سوخت ها می باشد که هنگام سوختن مقداری از انرژی شیمیایی آنها به صورت انرژی
،گرمایی درمی آید و همین انرژی گرمایی است که انسان از آن در فراهم کردن خوراکی ها، گرم کردن خانه ها
فراهم کردن فولاد، پالایش نفت، فراهم کردن برق، به کاراندازی ماشین ها و… استفاده می کند، بطوری که
.ادامه زندگی بدون سوخت برای انسان، اگر غیرممکن نباشد، بسیار بسیار سخت و طاقت فرسا می باشد
از این رو، نیاز انسان به گونه های مختلف سوخت بیشتر می شود وهر روز بیشتر از پیش سوخت ها را به
.کار می گیرد، اما باید دانست منبع گونه های مختلف سوخت در کره زمین بینهایت نمی باشد و تمام شدنی است
تا مدت ها کسی نمی دانست که منبع های سوخت در کره زمین محدود است. همیشه چوب فراهم بود و چنین
می نمود که زغال سنگ هم تمام نشدنی است. بعدها نفت و گاز هم به دست آمد و این سوخت ها هم به نظر
کافی می رسیدند. ولی به کارگیری سوخت ها سال به سال افزایش یافت. سرانجام، کم و بیش یک سده ی
پیش از این، شماری پی بردند که منبع های سوخت های موجود در زمین رو به تمام شدن است. زیرا جنگل ها
به سرعت از میان می رفتند، منبع های زغال سنگ، نفت و گاز طبیعی نیز به سرعت به کار گرفته می شدند
و این پرسش پیش آمد که منبع های سوخت موجود در زمین تا چه مدتی دوام خواهند داشت؟
کسی به درستی نمی داند که منبع های سوخت ها تا چه مدت دوام خواهد داشت. اما دانشمندان یقین دارند که
غیر از چوب، دیگر سوخت ها خیلی به کندی پدید می آیند. به این ترتیب، هنگامی که تمام منبع های این
سوخت به کار گرفته شوند، شاید دیگر سوختی باقی نماند. از ۶۰ سال پیش به این طرف، مصرف زغال سنگ
در بعضی ار موردها کمتر شده است. مانند اینکه در گرم کردن خانه ها به جای زغال سنگ، از نفت و گاز
استفاده می شود. بعضی از لکوموتیوهای راه آهن، از نفت و برق استفاده می کنند. اما برای تهیه ی کُک
.مصرف زغال سنگ افزایش یافته است
از هم اکنون شاید نتوان گفت که چه اندازه سوخت در آینده مورد نیاز است یا حتی چه گونه سوختی بیشتر
مصرف خواهد شد. حتی به درستی نمی توان گفت که منبع های زغال سنگ، نفت و گاز طبیعی چه اندازه
است. بنابراین نمی توان یقین داشت که این منبع ها چه مدتی دوام خواهد داشت. ولی بطور یقین، تا هنگامی
:که زغال سنگ، نفت و گاز طبیعی به دست می آید، آنها مورد مصرف قرار می گیرند. پس
باید از این سوخت ها بیشترین استفاده را کرد و
تا جایی که ممکن است از به هدر رفتن آنها جلوگیری شود
به بیان دیگر، از سوخت هایی که به آنها نیاز است، نگهداری شود
:برای نگهداشت از سوخت ها – بخصوص سوخت های کانی – راه های مختلف دارد. از آن جمله
الف – مدت ها ضمن استخراج سوخت از زمین، مقدار زیادی از آن هدر می رفت، اما روش های بهتر
.استخراج سوخت، سبب شد که سوخت کمتری به هدر برود
ب – کاری که پس از استخراج یا فراهم کردن سوخت می توان کرد این است که بهترین راه استفاده از
:آنها دانسته شود. مانند اینکه
.اگر از پدید آمدن دود و دوده پیشگیری شود، با مصرف سوخت کمتر، مقدار گرمای مورد نیاز به دست می آید
.هنگامی که آتش به اندازه ی کافی اکسیژن داشته باشد، سوخت بهتر می سوزد و گرمای بیشتری می دهد
.بنابراین تنظیم آتش در بخاری ها، کوره ها، اجاق ها و … راهی برای استفاده بهتر از سوخت است
.پ – پیشگیری از به هدر رفتن گرما هم می تواند راهی برای استفاده بهتر از سوخت باشد
بسیاری از مردم خانه های خود را گرم تر از اندازه ی مورد نیازشان نگه می دارند و یا اتاق هایی را گرم
.می کنند که خیلی کم مورد استفاده قرار می دهند
مقداری فراوان گرما از راه سقف، در، دیوار و پنجره ها جاهای سربسته به بیرون می رود که سبب می شود
:مقدار سوخت بیش از اندازه لازم مصرف شود. برای پیشگیری از این هدر رفتن گرما، می توان
.در ساختار دیوارها و سقف ها ماده هایی را به کار برد که از بیرون رفتن گرما جلوگیری کند
بطوری که دانسته شده، دمای جوش آب در یک ظرف سر گشاده از دمای جوش آب بالاتر نمی رود. اما
بسیاری از مردم این موضوع را نمی دانند و شعله ی آتش را زیاد می کنند تا آب داغ تر شود. در حالیکه
از این کار، جز به هدر دادن مقداری سوخت، نتیجه دیگری به دست نمی آید. زیرا گرمای اضافی تنها آب
.بیشتری را به حالت بخار درمی آورد و در دمای آن تأثیری ندارد
پخت و پز در دیگ های زودپز نیز از به هدر رفتن گرما کمک می کند. چون هرگاه در ظرفی که دارای آب
.است، محکم بسته شده باشد، آب پیوسته گرم تر خواهد شد و گرمای کمتری هدر خواهد رفت
چطور می توان از منبع های دیگر گرمایی استفاده کرد؟
الف – بطوری که دانسته شده، کره زمین مقدار هنگفتی گرما از خورشید به دست می آورد. بنابراین، می توان
.خانه ها و ساختمان ها را چنان ساخت که خورشید در روزهای آفتابی به گرم کردن آنها کمک کند
ب- استفاده از کارمایه برق / انرژی الکتریکی که به کمک ژنراتورها پدید می آیند، نیز در نگه داری سوخت های
زغال سنگ، نفت و گاز کمک می کند. البته اگر از انرژی باد و آب برای چرخاندن ژنراتورها استفاده شود؛
زیرا در جاهایی که ژنراتورها به کمک زغال سنگ، نفت و یا گاز کار می کنند، دیگر نگهداری این سوخت ها
معنایی پیدا نمی کند، چون به هر حال مصرف می شوند.
.پ – استفاده از کارمایه اتمی / انرژی اتمی نیز به نگهداری سوخت های زغال سنگ، نفت و گاز کمک می کند
.زیرا با شکسته شدن اتم ها مقدار زیادی انرژی که بیشتر آن انرژی گرمایی است، آزاد می گردد
:جستار پیوسته پیشین
