کارمایه ی صدا

(انرژی صوتی)

Sound Energy

کارمایه ی صدا / انرژی صوتی چگونه است؟

دنگ دنگ زنگ ترامواهایی که می گذرند، به گوش می رسد. مردم گپ زنان با شتاب می روند. پسرک

روزنامه فروش عنوان اخبار مهم تازه ترین شماره روزنامه را با فریاد اعلام می کند. خودرویی از سوختن

ناقص دستگاه محرک تق تق می کند. راننده خودرویی دیگر ناگهان چراغ قرمز را روشن می بیند و با عجله

ترمز کرده و ناله ترمز به گوش می خورد. خودروهای باری بزرگ غرنبه کنان در حرکت هستند. پلیس

.سوت می زند

بنا بر آنچه بیان شد، در زندگی روزمره، صداهای گوناگونی شنیده می شود. بعضی از این صداها خوشایند و

.برخی ناخوشایند و گوش خراش هستند

اما از آنجا که صدا وزنی ندارد و جایی را نمی گیرد، ماده / چیزی نیست، پس گونه ای از کارمایه / انرژی

.می باشد

چگونه کارمایه ی صدا / انرژی صوتی پدید می آید؟

هنگامی که جسمی حرکت می کند، از آن صدا پدید می آید. بطوری که اگر در دنیا جسمی حرکت نکند، هیچ

.گونه صدایی هم به وجود نمی آید

مانند اینکه از یک قطعه نوار لاستیکی که در کنار جعبه ای افتاده، صدایی بلند نمی شود. حتی از یک قطعه

نوار لاستیکی هم که از یک سر جعبه به سر دیگر کشیده شده باشد، صدایی شنیده نمی شود؛ اما اگر همین

نوار را با انگشت رو به بالا کشیده و رها شود، صدایی به گوش می رسد. زیرا نوار پلاستیکی به حرکت

پس و پیش انداخته شده است. بطوری که پس از کشیدن و رها کردن نوار پلاستیکی، لرزش آن را می توان

.با چشم دید

.باید دانست که هرگاه جسمی پس و پیش حرکت کند، گفته می شود آن جسم در ارتعاش / لرزش است

:پس وقتی که جسمی به تندی می لرزد، صدا می دهد و صدای آن شنیده می شود. مانند

ساعت زنگدار که با آن صبح ها بیدار می شوند، زیرا در آن کاسه مانندی بکار رفته که به لرزه در آمده و

.صدا پدید می آورد تا شنیده شود

.برگ درختان که وقتی با آمدن باد تکان می خورند و می لرزند، و از آنها صدای آهسته ای شنیده می شود

.صدای جانوران که وقتی صدا می کنند، شنیده می شود

بعضی صداها از بس شنیده شده اند، زود شناسایی می شوند. اما هر روز، به یقین، صداهایی نیز شنیده

می شوند که شناخته نمی شوند. اگر برخی از این صدا دنبال شوند، بی تردید آخر به جسمی برخورد می شود

.که در حال لرزیدن است

چرا لرزش / ارتعاش علت به وجود آمدن صدا است؟

.برای اینکه تا زمانی که چیزی می لرزد، ایجاد صدا می کد و وقتی از لرزش افتاد، صدای آن هم قطع می شود

:آزمایش و تجربه

:چیزهای مورد نیاز آزمایش

طبل و دو چوب آن – *

مقداری چوب پنبه – **

:روش آزمایش

.چوب ها و طبل به تنهایی صدایی ندارند – *

چوب ها را به طبل می زنیم و صدای آن را می شنویم، زیرا با هر بار چوب زدن پوست طبل را به حرکت و – **

.لرزش در می آوریم. ولی لرزیدن پوست طبل را نمی بینیم

 چند تکه چوب پنبه روی طبل می ریزیم و دو باره آن را به صدا در می آوریم. این بار مشاهده – ***

می کنیم که چوب پنبه ها بالا و پایین می پرند، زیرا پوست طبل به علت زدن چوب ها به حرکت در می آیند

.و می لرزند

وقتی که دیگر چوب پنبه ها بالا و پایین نپرند، صدا هم قطع می شود. زیرا دیگر پوست طبل حرکت – ****

:نمی کند تا بلزرد. پس

لرزش چیزها – مانند لرزش پوست طبل – علت صدای آنها است

:آزمایش و تجربه – ۲

:چیزهای مورد نیاز آزمایش

جعبه خالی – *

نوار لاستیکی – **

:روش آزمایش

.نوار لاستیکی را به دور جعبه خالی می اندازیم

 نوار را می کشیم و رها می کنیم. صدایی از آن شنیده می شود. زیرا بطوری که مشاهده می کنیم نوار – *

.پلاستیکی حرکت می کند و می لرزد

:وقتی که دیگر نوار پلاستیکی حرکت نمی کند و نمی لرزد، صدا هم قطع می شود. پس – **

لرزش چیزها – مانند لرزش نوار لاستیکی – علت صدای آنها است

 :۳ – آزمایش و تجربه

:چیزهای مورد نیاز آزمایش

زنگ – *

یک تکه چوب – **

:روش آزمایش

.چوب و زنگ به تنهایی صدایی ندارند – *

چوب را به زنگ می زنیم و صدای آن را می شنویم، زیرا با زدن چوب،  زنگ را به حرکت و لرزش – **

.در می آوریم. ولی لرزیدن زنگ را نمی بینیم

.انگشت خود را به زنگ نزدیک می کنیم و به آرامی به آن می مالیم. حس می کنیم که زنگ می لرزد – ***

.وقتی که لرزش زنگ تمام می شود، دیگر صدایی شنیده نمی شود – ****

لرزش چیزها – مانند لرزش زنگ – علت صدای آنها است

کارمایه صدایی / انرژی صوتی چه گونه کارمایه ای است؟

:کارمایه صدا هم اندوخته ای است و هم جنبشی. زیرا

هر چیزی که توانایی به حرکت درآمدن دارد، پس دارای کارمایه اندوخته ای / پتانسیل می باشد و صدا که از

/ به حرکت درآمدن چیزها پدید می آید، می تواند همراه موج هم جا به جا شود، پس دارای کارمایه جنبشی

.سینتیک نیز می باشد